دوران نوجوانی از مهم ترین و پر ارزش ترین دوران زندگی هر فرد است و بلوغ به عنوان مرحله گذر از کودکی به بزرگسالی به شمار می رود. در این دوره مجموعه ای از تغییرات جسمی و روانی در شما اتفاق می افتد و زیر بنای زندگی بزرگسالی شما پی ریزی می شود.

 

 

بلوغ در لغت به معنی کامل شدن و به حد کمال رسیدن است. سن شروع بلوغ در پسران معمولاً ۱۰ – ۱۴ سال سالگی است . در این دوران تغییرات چسمی و روانی آن چنان سریع و همه جانبه است که نوجوان را گاه دچار تشویش و نگرانی کرده و تصمیم گیری ها را برایش مشکل می سازد و گاهی موجب بروز مشکلاتی در برخورد وی با خانواده و مردم می شود.

 

 

این تغییرات به علّت اثر موادی به نام هورمون جنسی مردانه یا تستوسترون که از غدد جنسی مردانه ترشح می شود به وجود می آید.

- رشد ناگهانی قد، وزن و ابعاد بدن

- رشت موهای زاید در قسمت های مختلف بدن

- در صورت نیز ریش و سبیل ظاهر می شود و موهایی روی قفسه سینه رشد می کند.

- صدای کودکانه کم کم دورگه و کلفت شده و به اصطلاح مردانه می شود.

- در اثر افزایش عدد چربی ممکن است جوش هایی روی صورت و گاهی در کمر و … ظاهر می شود که به این جوش ها، جوش جوانی یا آگنه گفته می شود.

- به علّت افزایش غدد عرق ممکن است بدن شما بوی خاص بدهد.

- بزرگ شدن ناحیه تناسلی و ظهور احتلام

 

 

تغییرات روحی دوران بلوغ ممکن است به اشکال زیر تظاهر کند.

(تمایل به گوشه نشینی، احساس دلتنگی و خستگی، ناسازگاری، مخالفت های اجتماعی و …)

ممکن است شما در لحظاتی کوتاه یا طولانی چند تا از این تغییرات را تجربه کرده باشید:

• دلتان بخواهد بیشتر اوقات تنها باشید.

• مسائل کم اهمیت برایتان اهمیّت حیاتی پیدا کند.

• نزدیکان خود را مثل سابق دوست نداشته باشد و …

 

 

با توجه به اینکه در مرحله بلوغ یک رشد سریع و ناگهانی رخ می دهد و نوجوان به علّت سوخت و ساز بالای بدن نیاز زیادی به انرژی دارد.۰(بطور متوسط ۲۸۰۰ کالری) بنابراین تغذیه دوران بلوغ و دریافت مواد مغذی به میزان کافی جهت تأمین انرژی از اهمیّت ویژه ای برخوردار است. نوجوان در برنامه غذایی نیاز به گروه های غذایی از جمله پروتئین ها، ویتامین ها و املاح (به ویژه آهن، ید، کلسیم، روی) دارد.

 

پروتئین به صورت حیوانی (تخم مرغ، گوشت، شیر و پنیر) و گیاهی (غلات و حبوبات) وجود دارد که مصرف روزانه ۴۵ – ۷۵ گرم برای نوجوان لازم است.

انواع ویتامین ها و املاح معدنی که با مصرف سبزیجات، میوه جات تازه تأمین می شود.

مصرف روزانه لبنیات و شیرتأکید شده است.

صبحانه وعده غذایی بسیار مهمی برای نوجوان است.

مصرف میان وعده مناسب در برنامه غذایی نوجوان لازم است.

از تهیه مواد غذایی که ارزش غذایی ندارند مثل انواع چیپس، پفک، نوشابه های گازدار، شیرینی های خامه ای، مواد غذایی پر چرب و پر نمک که با سلامت نوجوان منافات دارد خودداری گردد.

 

 

به دلایل زیر ورزش کردن در دوران بلوغ اهمیّت بسیار زیادی دارد:

ورزش وسیله ای جهت تأمین بهاشت و سلامت فردی است، پرداختن به ورزش سبب سلامت چسمی، روانی و اجتماعی می شود.

بسیاری از مسایل روحی نوجوانان از قبیل رفتارهای پرخاشگرانه، خجالت، گوشه گیری، افسردگی و نداشتن اعتماد به نفس با ورزش بهبود می یابد.

ورزش مناسب باعث افزایش ظرفیّت شخصیّتی نوجوان می شود و تحمل او را در برابر مشکلات زندگی بیشتر می کند.

ورزش در نوجوانی، فرد را از ابتلا به بیماری ها در میانسالی مصون می سازد. تمریناتبدنی سبب قامتی استوار و بدنی ورزیده می شود و نوجوان ظاهری مناسب پیدا می کند و در سنین بالاتر از دردهای ناشی از ضعف عضلانی رنج نمی برد.

ورزش مهم ترین و مناسب ترین روش برای کاهش اضافه وزن در نوجوان است.

 

 

برادر نوجوانم؛ با ورود به دوران بلوغ شما وارد مرحله جدیدی از زندگانی خود شده اید و در پیشگاه حضرت حق تعالی مقام و منزلت ویژه ای کسب نموده اید و پا به عرص تکلیف گذارده اید، پس نماز و روزه بر شما واجب و احکام الهی بر شما جاری می شود. برای اجرای احکام می توانید از مجتهد جامع الشرایط تقلید نمایید.

رعایت نکات بهداشتی در دوران بلوغ:

استحمام مرتب و تعویض البسه

• در دوران بلوغ غدد عرقی زیر بغل هم شروع به فعالیّت می کند و باعث افزایش تعریق می شود و این افزایش فعالیّت غدد چربی و غدد عرق ممکن است سبب تولید بوی خاصی بشود که نامطبوع و ناراحت کننده است بنابراین در این دوران نیاز بیشتر به حمام کردن می باشد.

• استفاده از حوله و وسایل بهداشتی شخصی و همچنین زدودن موهای زائد بدن به روش صحیح

• رعایت بهداشت دهان و دندان از طریق مسواک زدن، نخ دندان کشیدن و مراجعه به دندانپزشک

• استراحت و ورزش به قدر کافی

• تغذیه مناسب و کافی

• کسب اطلاعات لازم در زمینه بلوغ وسائل آن از طریق مطالعه کتاب و مراجعه به مشاوره مدرسه و والدین.

• معاشرت و همنشینی با دوستان خوب و تأیید شده از طرف والدین.

• خودداری از کشیدن سیگار و دوری از افراد سیگاری و معتاد

• مشاوره با پزشک در خصوص هر گونه علائم جسمی غیرمعمول. در صورتی که علائم بلوغ قبل از ۹ سالگی ظاهر شود بلوغ زودرس و تأخیر درعلائم بلوغ تا سن ۱۴ سالگی بلوغ دیررس اطلاق می گردد.

• پرهیز از دستکاری و فشار دادن جوش ها

• هر روز جوش ها را با آب و صابون بشوئید.

• برای ضد عفونی محل جوش ها از الکل طبی استفاده کنید. اگر با این دستورات معالجه نشدید بهتر است پس از مشورت با والدین خود به پزشک مراجعه نمایید.

منبع: پایگاه اطلاع رسانی اچ آی وی / ایدز و حمایت از مبتلایان