اقدامات احتیاطی جهت تجویز ایمن داروها براي بیماران مبتلا به HIV توسط درمانگران

1395/5/16

درمانگران باید همیشه سابقه کامل و جامع مصرف دارو یا مواد را از بیماران دریافت کنند، به داروهاي تجویز شده، داروهایی که بدون نسخه مصرف شده اند (OTC) مکمل های گیاهی یا جایگزین، و مواد مخدر تفریحی توجه کنند. دریافت یک شرح حال دقیق اولیه موجب می شود که درمانگر در خصوص هر گونه تداخل دارویی بالقوه منفی و عوارض جانبی که ممکن است بر بیمار تاثیر نامطلوب بگذارند هوشیار باشد. استفاده از داروهاي مورد پژوهش در بیماران مبتلا به HIV معمول است. از آنجایی که اطلاعات مربوط به تداخلات و عوارض جانبی عصبی -روانی این داروها محدود است، درمانگر باید هنگام شروع یک داروي اضافی بسیار احتیاط کند.

هنگام تجویز، درمانگران همیشه باید با دوز پایین شروع کرده و بتدریج آن را با گذشت زمان افزایش دهند و درمان بیمار را، مخصوصا در مراحل اولیه، پیگیري کنند. هنگامی که بیمار با موفقیت مصرف دارو را شروع کرد، پایین ترین دوز موثر نگهدارنده را بیابید.

براي کاهش بار مصرف قرص از دوش بیمار و کاهش خطا در مصرف دارو، واکنش هاي دارویی نامطلوب، و هر گونه تداخل دارویی بالقوه منفی، درمانگر باید تا حد ممکن از بکارگیري چند دارو اجتناب کند. محدود کردن بار قرص از دوش بیمار و ایجاد واکنش هاي نامطلوب می تواند بطور قابل توجهی پیروي بیمار از مصرف داروهاي اعصاب و ضد رترو ویروس ها را افزایش داده و منجر به کنترل بهتر بیماري روانی، سرکوب ویروسی بهتر، و کاهش خطر مقاومت ویروسی می شود.

براي دوري از هر گونه تداخل دارویی منفی بالقوه، درمانگر باید از سیستم آنزیم CYP کبدی که مسئول متابولیسم بسیاري از موادي (مثلا، داروهاي تجویز شده و داروهاي بدون نسخه، ترکیبات جایگزین، و موادي که بصورت تفریحی مورد استفاده یا سوء استفاده قرار می گیرند) که وارد بدن می شوند آگاه باشد. درمانگر باید موادي که می توانند این سیستم آنزیمی را القا و یا مهار کنند را بشناسند و از عواملی که به تنهایی توسط مسیر ایزوآنزیمی واحد متابولیز می شوند اجتناب کنند. (یعنی درمانگران باید عواملی را انتخاب کنند که در طول سیستم آنزیم CYP کبدی، مسیرهای متابولیکی چندگانه دارند، بنابراین اگر یک مسیر تغییر یافته یا معیوب شود، عامل مورد نظر همچنان از طریق مسیرهاي دیگر متابولیز می شود).

درمانگر باید به بیماران توصیه کند که در مورد داروهایی که مصرف می کنند و عوارض جانبی بالقوه آنها و تداخلاتی که ممکن است رخ دهد آگاهی و دانش کافی داشت ه باشند. هنگامی که داروهاي جدیدي به رژیم درمانی بیماران اضافه می شود و یا بیماران شروع به مصرف محصولات جایگزین یا مواد مخدر تفریحی کرده اند، درمانگر می بایست بیماران را تشویق کند که در خصوص بروز عوارض جانبی احتمالی جدید یا تداخلاتی که ممکن است روي دهد گوش به زنگ باشند. همچنین درمانگر باید بیماران را تشویق کند که قبل از شروع هر داروي تجویز شده یا بدون نسخه جدید، عامل جایگزین، یا ماده مخدر تفریحی براي اطمینان از عدم وجود تداخلات دارویی نامطلوب با یک پزشک یا داروشناس مشورت کند.

درمانگر باید آگاه باشد که عوارض جانبی برخی از داروهاي اعصاب ممکن است در واقع بر وضعیت جسمی بیمار تاثیر منفی بگذارد.

جهت حفظ هماهنگی، وجود منبع واحدي براي بیمار و درمانگر براي سوالات و نگرانی هایی که در آینده در مورد مصرف دارو پیش می آید، و براي اجتناب از اشتباه بالقوه به دلیل دریافت چندین دارو از چندین منبع مختلف، درمانگر باید به بیمار تاکید کند که در صورت امکان همه داروهایش را از یک داروخانه تهیه کند.

درمانگر باید به بیمار در خصوص پیروي جدي از رژیم دارویی تعیین شده تاکید کند و به بیمار آموزش دهد که علیرغم احساس "سلامتی بیشتر"، بدلیل پتانسیل بازگشت نشانه ها و ایجاد مقاومت ویروسی، داروهاي خود را تغییر نداده و قطع نکند.

درمانگر باید محیطی را ایجاد کند که در آن اطلاعات مربوط به داروها، عوامل جایگزین، و موادي که بصورت تفریحی مورد استفاده یا سوء استفاده قرار می گیرند را بتوان آزادانه و براحتی بین درمانگر و بیمار مبادله کرد و بیمار را به ارتباطی آزاد تشویق کرد. همچنین درمانگر باید به بیمار این فرصت را بدهد که در فرآیند برنامه ریزي درمان مشارکت فعالی داشته باشد.

 

منبع: مرکز ملی پیشگیری از ایدز