رییس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت با اشاره به اینکه باید سل را در جمعیت حاشیه‌نشین، مبتلا به ایدز، زندانیان و معتادان دنبال کنیم، غربالگری بیماری سل در زندان‌ها را تحول بزرگی خواند که با همکاری وزارت بهداشت و سازمان زندان‌ها اجرایی می‌شود. دکتر محمد مهدی گویا روز دوشنبه در یک نشست خبری درخصوص آخرین وضعیت سل در دنیا و ایران گفت: برخلاف آنچه که پیش‌بینی شده بود، سل روز به روز وضعیت بدتری در دنیا پیدا می‌کند و پیچیده‌تر می‌شود. بعضی از آمارهای جهانی تا سال گذشته مدعی بودند که روند ابتلا به سل رو به کاهش است، اما مطالعات اخیر نشان می‌دهد که آمارهای جهانی بسیار متفاوت از این ادعاهاست و وضعیت سل بدتر و نگران‌کننده‌تر شده است.
وی افزود: اگر کار جدی برای این بیماری صورت نگیرد، دنیا به اهداف توسعه بهداشتی خود تا سال ٢٠٣٠ نمی‌رسد. در برنامه توسعه سلامت جهانی، قرار است تکلیف چهار گروه بیماری از جمله سل، مالاریا، ایدز و برخی بیماری‌های گرمسیری روشن شود، بدین ترتیب باید ٨٠ درصد موارد ابتلا به سل به طور کامل درمان شوند، ٩٠ درصد موارد مرگ ناشی از این بیماری کاهش یابد و میزان موارد جدید نیز نسبت به سال ٢٠١٥ حدود ٨٠ درصد کاهش یابد.
رییس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت با بیان اینکه همه کشورهای دنیا در مجموع توانسته‌اند ١.٥ درصد خطر ابتلا به سل را کاهش دهند، ادامه داد: برای رسیدن به اهداف توسعه‌ای جهانی، این رقم باید ٣ برابر افزایش پیدا کند. تلاش‌های فعلی جوابگوی رسیدن به این اهداف نیست. دکتر گویا تغییر روش بیماری را یکی از راه‌های رسیدن به اهداف توسعه بهداشت جهانی عنوان کرد و گفت: در طرح تحول نظام سلامت ١٠ میلیون حاشیه‌نشین تحت پوشش خدمات بهداشتی قرار گرفته‌اند. ما باید سل را در جمعیت حاشیه‌نشین، مبتلا به ایدز، زندانیان و معتادان دنبال کنیم.
وی با تاکید بر اینکه امکانات تشخیصی مناسب در سراسر کشور در این زمینه فراهم شده است، ادامه داد: با روش‌های آزمایشگاهی در کوتاه‌ترین زمان ممکن بیماری در کسانی که حتی علائم بالینی را پیدا نکرده‌اند، تشخیص داده می‌شود. در عین حال امکانات درمانی کشور باید به گونه‌ای باشد که کسی در پشت در درمان سل منتظر نشود و تمام هزینه‌ها نیز رایگان باشد. رییس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت افزود: درمان سل پرهزینه نیست اما هزینه موارد مقاوم به درمان برای دولت و خانواده بیماران کمرشکن است به همین دلیل دولت به گونه‌ای سرمایه‌گذاری کرده است که درمان همه مبتلایان به سل رایگان شود چراکه پیشگیری از ابتلای یک بیمار از سرایت آن به ١٢ نفر دیگر جلوگیری می‌کند.
دکتر گویا در خصوص مراکز درمان سل در کشور نیز گفت: در ایران تا ٣ سال پیش فقط یک مرکز درمان برای سل مقاوم به درمان داشتیم، اما امروزه در شهرهای مشهد و شیراز ٣ مرکز راه‌اندازی شده است. ٦ مرکز دیگر در حال شروع و یا در مراحل پایانی خود هستند. وی در ادامه با بیان اینکه ایران در زمینه تحقیقات سل سرآمد است، ادامه داد: امروز کسی که به سل ساده مبتلا می‌شود ٦ ماه زمان می‌برد که درمان شود، اما این زمان در موارد مقاوم به درمان ٢ سال طول می‌کشد که شش ماه آن در بیمارستان می‌گذرد و احتمال درمان نیز ٥٠ درصد است.
رییس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت همچنین اضافه کرد: امروز دنیا به دنبال افزایش احتمال درمان بیماران مقاوم به درمان است و به همین دلیل داروهای جدید ضد سل نیز در ٤٠ سال اخیر نیز کم به بازار آمده‌اند، دنیا به این نتیجه رسیده است که بسیاری از آنها جواب نمی‌دهند و داروهای جدید نیز بسیار گران هستند.
٢٠ درصد بیماران مسلول سابقه مصرف دخانیات دارند
دکتر گویا در خصوص رابطه بیماری سل و ایدز نیز گفت: در ایران سل شایع‌ترین علت مرگ در بیماران مبتلا به ایدز است. ٣٠ درصد مبتلایان ایدزی نیز که جان خود را از دست می‌دهند، به این بیماری مبتلا می‌شوند. در عین حال ارتباط سل با بعضی بیماری‌ها مانند هپاتیت و اعتیاد مشخص شده است. درمان سل در این بیماران بسیار دشوارتر است و میزان عدم تمکین نیز در این گروه‌ها بالاتر است.
وی افزود: کسانی که درگیر بعضی بیماری‌های غیرواگیر مانند دیابت کنترل نشده هستند و داروی خود را به درستی مصرف نمی‌کنند، شانس ابتلا به سل در آنها بالا می‌رود. کسانی داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی نیز مصرف می‌کنند در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند. به گفته رییس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت ٢٠ درصد بیماران مسلول در ایران و دنیا سابقه مصرف دخانیات دارند.
دکتر گویا در ادامه با تاکید بر اینکه ما باید جزو کشورهای پیش‌روی دنیا در درمان سل باشیم، ادامه داد: در این راستا ایران نظام ثبت و گزارش‌دهی بیماران سل را دیجیتال کرده است. همچنین نظام تشخیصی در سراسر کشور گسترانده شده و بیماریابی را در میان گروه‌های پرخطر انجام می‌دهد. ١٣ قطب تشخیصی سل در کشور وجود دارد که به پیشرفته‌ترین امکانات دسترسی دارد. بعضی کشورها امکانات یک استان ما در درمان سل را نیز ندارند.
رییس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت در ادامه درخصوص غربالگری این بیماری در زندان‌های کشور توضیح داد و گفت: غربالگری بیماری سل در زندان‌ها تحول بزرگی بود که از سوی سازمان زندان‌ها و با همکاری وزارت بهداشت انجام می‌شود. یکی دیگر از مهم‌ترین اقدامات ما در راستای کاهش بیماری‌های واگیر در زندان‌ها، واکسینه کردن ٣٥٠ هزار زندانی علیه بیماری هپاتیت بود.
منبع:خبرگزاری ایسنا