اهداف اولیه درمان دلریوم عبارتند از:

• شناسایی و درمان علت اصلی هذیان گویی. این امر می تواند شامل بررسی و کاوش مشکلات پزشکی فعال اولیه باشد از جمله عفونت های فرصت طلب، لیست داروهای مصرفی فعلی، آزمایش های خون انجام شده در آزمایشگاه، تصویربرداری آناتومیکی از مغز، و معاینه بالینی. برای یافتن اختلال عمده این بیماری، همکاری نزدیک با تیم پزشکی حایز اهمیت است.

• درمان نشانه های مربوط به دلریوم از جمله بی قراری و گیجی احتمالی و محتوا یا روند روانی افکار

• مداخلات غیراختصاصی مهم شامل برقراری رویکردهای روانشناختی و محیطی می شوند از قبیل راهنمایی بیمار بطور مکرر، ترتیب دادن ملاقات توسط اعضای خانواده، فراهم کردن یک ساعت، و دادن فرمان های مختصر و ساده.

درمان اصلی نشانه های دلریوم شامل استفاده از درمان های دارویی از جمله داروهای ضد روان پریشی، بنزودیازپین ها، و سایر داروهای آرامبخش می شود. بطور کلی بیماران به دوزهای روزانه داروهای ضدروان پریشی برابر با 0.5 تا 5 میلی گرم در روز هالوپریدول پاسخ مثبت می دهند. جهت اجتناب از عوارض جانبی اکستراپیرامیدال، درمانگران می بایست کمترین دوز موثر را بکار برند. داروهای آنتی کلینرژیک می توانند دلریوم را شدیدتر کنند. هنگام وجود دلریوم بیش فعال، می توان بنزودیازپین ها را همراه با داروهای ضد روان پریشی مصرف کرد. در اینگونه مواقع، بهتر است از بنزودیازپین های کوتاه اثراستفاده شود. بنزو دیازپین هایی که بصورت مکرر به تنهایی بکار برده می شوند منجر به واکنش های متناقضی در بیماران مبتلا به دلریوم و آسیب اساسی به سیستم عصبی مرکزی خواهند شد.

هالوپریدول داروی ضد روان پریشی است که احتمالا بیشترین استفاده را داشته و برای درمان دلریوم همراه با بی قراری در محیط بیمارستانی مطالعه شده است. اثرات آن بر فشار خون، فشار شریان ریوی، ضربان قلب، و تنفس ها ملایم تر از اثرات بنزودیازپین ها است و به همین دلیل گزینه مناسبی برای بیمارانی است که دچار اختلال در عملکرد قلبی تنفسی هستند. اگرچه هالوپریدول را می توان بصورت خوراکی یا تزریقی استفاده کرد، اما دلریوم حاد با بی قراری مفرط با تزریق دارو بهتر معالجه می شود. در این مورد، تزریق وریدی به تزریق عضلانی ارجحیت دارد. دوز اولیه هالوپریدول از 0.5 تا 2 میلی گرم متغیر است.

دوز توصیه شده برای سالمندان معمولا 0.5 میلی گرم، برای برقراری خفیف 2 میلی گرم، برای برقراری متوسط 5 میلی گرم، و برای برقراری شدید 10 میلی گرم است. اگر دوز استفاده شده پس از 30 دقیقه بیمار بی قرار را آرام نکرد، باید دوز بالاتری مصرف شود. هنگامی که وضعیت بیمار پایدار ماند، درمانگران می توانند با توجه به پاسخ بالینی، دوز پایین تری را بصورت هر شب موقع خواب، دو بار، یا سه بار در روز تجویز کنند.

کلرپرومازین داروی دیگری است که بصورت معمول برای درمان دلریوم استفاده می شود اما خواص مسدود کننده آلفای آن می توانند موجب افت شتابزده برون ده قلبی شوند. اخیرا، داروهای ضد جنون جدیدتری از جمله اولانزاپین، ریسپریدون، کویتاپین، و زیپرازیدون بطور موفقیت آمیزی برای درمان دلریوم استفاده شده اند. اگرچه این داروها کمتر مطالعه شده اند، اما بعنوان داروهای خط اول در بسیاری از محیط های درمانی بصورت روز افزونی استفاده می شوند. بطور مثال، اولانزاپین را می توان با دوز پایین 2.5 میلی گرم برای سالمندان یا افراد مبتلا به دلریوم خفیف، و دوز 5 تا 10 میلی گرم را برای افراد دارای بی قراری بیشتر بکار برد. اگرچه داروهای ضد جنون غیرمعمول جدید دارای فرمولاسیون تزریقی محدودی هستند، اما اغلب بدلیل بروز کمتر عوارض جانبی اکستراپیرامیدال شان مقدم بر داروهای دیگر هستند.

پیش از تجویز هر گونه داروی اعصاب و روان، درمانگر باید لیست داروهای مصرفی بیمار را بررسی کند و توجه خاصی نسبت به حضور داروهای ضد رترو ویروسی که می توانند منجر به تداخل دارویی شوند نشان دهند. برای اطلاعات بیشتر در خصوص این تداخلات، به بخش 3 کتاب روانپزشکی و روانشناسی ایدز، در مورد درمان دارویی مراجعه کنید.

منبع: مرکز ملی پیشگیری از ایدز ایران