آزمایش داوطلبانه برای همه بیماران از جمله بیماران روانی یک قاعده و اصل است. ظرفیت رضایت برای آزمون وابسته به توانایی بیمار برای درك اطلاعات منتقل شده و نتیجه گیری منطقی از آن است. افرادی که مبتلا به بیماری هاي روانی جدی هستند این ظرفیت را دارند مگر اینکه در ارزیابی به نتیجه دیگری رسیده شود. روانپزشکان می توانند قضاوت بالینی شان را برای زمانی به کار برند که بیمار قادر است رضایت آگاهانه دهد و زمانی که وضعیت بیماری روانپزشکی فرد معلوم است، او بهتر می تواند خود را با هر نتیجه ای سازش دهد. آزمایش اچ آی وی اغلب می تواند هنگامی انجام شود که بیمار برای درمان براي یک حمله حاد در بیمارستان است. در حقیقت آزمایش در زمانی که بیمار بستری است مزایایی دارد. بهتر است تمام این فرایند بتواند پیش از اینکه بیمار مرخص شود (با آزمایش های سریعی که به تازگی تایید شده اند این احتمال وجود دارد) تکمیل شود. براي مثال، کارکنان می توانند بیمار را از خدمات مشاوره پس از آزمایش و قرار ملاقات های بعدی مطمئن کنند، و هر گونه اثر منفی نتیجه آزمایش روی شرایط روانپزشکی بیمار را شناسایی کنند. رضایت اطلاع داه شده براي آزمایش پادتن اچ آی وی باید شامل شرح و گفتگو در موارد زیر باشد:

• آزمایش و هدف آن

• معنای نتایج

• فواید تشخیص و مداخله پزشکی زودرس

• داوطلبانه بودن آزمایش

• حق بیمار براي پس گرفتن رضایت در هر زمانی که بخواهد

• دسترسی به آزمایش بدون نام

• رازداری

• شرایطی که نتایج آزمون ممکن است با یا بدون رضایت بیمار فاش شود.

برخی از شرایط بیماری روانپزشکی ممکن است با توانایی بیمار براي رضایت آگاهانه مداخله کند. در این موارد، پزشک باید اختلال روانپزشکی را درمان کند و آزمایش اچ آی وی را تا زمانی که بیمار توانایی دادن رضایت آگاهانه را دوباره به دست آورد متوقف کند. رضایت جانشین تنها هنگامی دریافت می شود که بیمار نیاز به مراقبت مناسب داشته باشد یا زمانی که انتظار نمی رود بیمار مجدداً توانایی اش براي دادن رضایت آگاهانه را به دست آورد. در این موارد، ولی یا قیم قانونی می تواند رضایت بدهد. افرادی دچار بیماری روانی خطرناك و سخت معمولاً مشاوره اچ آی وی و آزمایش پادتن بدون تشدید. 

روانپزشکان می توانند نقش مهمی را در آزمایش اچ آی وی بازی کنند؛ چرا که به طور مستقیم در مشاوره های پیش و پس آزمون دخالت می کنند. در بعضی موارد، آنها ممکن است یک مشاور ویژه اچ آی وی را انتخاب کنند که او در مشاوره آزمایش بیمار دخالت کند. در غیر این صورت خود، روانپزشک، این مسوولیت را بر عهده می گیرد تا اجرای درست مشاوره پیش و پس آزمون را تضمین نماید.

منبع: مرکز ملی پیشگیری از ایدز ایران