دستگاه ایمنی یا سیستم ایمنی ( Immune System) بخشی از بدن است که سلول‌ها و مولکول‌های خودی را از بیگانه مثل میکروبها و ویروسها را شناسایی می‌کند و آن‌ها را از بین می‌برد یا بی‌خطر می‌کند. گاهی به دلیل تشابه آنتی‌ژن سلول‌های خودی با غیرخودی و گاهی به دلیل اشتباه در عملکرد سیستم ایمنی در سنین بالا یا به دلایل ارثی، سیستم ایمنی به سلول‌های خودی حمله می‌کند و در نتیجه بیماری‌های خودایمنی ایجاد می‌شود.

دکتر مهران پورنظری فوق تخصص روماتولوژی در گفتگو با سرویس علمی ، پژوهشی اخبار دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه گفت: بیماری خودایمنی (Autoimmune disease) هنگامی رخ می‌دهد که دستگاه ایمنی بدن به اشتباه حمله به خود بدن را آغاز می‌کند و در این میان می تواند سلول های خون، عروق خونی، غده تیروئید، لوزالمعده، عضلات، مفاصل و پوست را درگیر کند.

وی با اشاره به اینکه  لوپوس، آرتریت روماتوئید و مولتیپل اسکلروز (ام‌اس) از جمله بیماری‌های خودایمنی هستند گفت: اغلب این بیماری‌ها مزمن هستند، اما بسته به نوع عارضه ممکن است قابل کنترل می باشند ضمن اینکه تاکنون بیماری‌های خود ایمن زیادی شناسایی شده‌است که طیف وسیعی از بافت‌ها و سلول‌های بدن را در بر می‌گیرد.

عضو هیئت عملی دانشگاه  دیابت نوع یک را نیز نوعی بیماری خود ایمنی دانست که در آن سلول های β جزایر لانگرهانس واقع در پانکرآس مورد تهاجم قرار می‌گیرد.

به گفته وی بیماری آسم نیز نوعی بیماری خود ایمنی است که مخاط ریه بوسیله سیستم ایمنی صدمه می بیند.

دکتر پور نظری با بیان اینکه بیماری‌های خود ایمنی ممکن است بر بخش‌های مختلفی از بدن تأثیر بگذارند گفت: به‌طور مثال، در بیماری ام‌اس دستگاه ایمنی به پوشش اطراف سلول‌های عصبی مغز حمله می‌کند و سلولهای اعصاب صدمه دیده و ماهیچه‌ها از کار می‌افتند در نتیجه بینایی و حرکت فرد مختل و فرد دچار بی حسی و لرزش می شود.

 وی همچنین افزود: در بیماری هاشیموتو غده تیروئید تحلیل رفته و منجر به کم کاری تیروئید می شود ، بیماریهای پوستی مثل پسوریازیس و ویتیلایگو در نتیجه حمله سیستم ایمنی به سلولهای پوست به‌وجود می‌آیند و اختلال دستگاه ایمنی نیز می‌تواند به بیماری لوپوس منجر شود.

دکتر پورنظری عنوان کرد: به طور کلی، درمان یک بیماری خودایمنی به عواملی برای کاهش فعالیت سیستم ایمنی (سرکوب کننده‌های ایمنی) یا مسدود کردن التهاب (ضد التهاب) که منجر به آسیب بافتی می‌شود، نیاز دارد
اگرچه بعضی ازاین بیماران خودایمنی بدون دارو خوب می‌شود ولی تعدادی هم آنها با وجود داروهای جدید قابل کنترل هستند.